MHFA

Nicole Huttenhuis

“In een klas zijn altijd leerlingen waar je zorgen over hebt.”

“Veel leerlingen worstelen in de huidige maatschappij met mentale problemen. Ze melden zich dan bijvoorbeeld vaker ziek, of ze zijn somber of angstig.”, zegt Anouk Sijbenga, ontwikkelingspsycholoog. Pasgeleden trainde ze samen met haar collega Wil Vrencken een groep enthousiaste docenten van verschillende scholengemeenschappen uit Zwijndrecht in het bieden van hulp aan jongeren bij mentale klachten. Deze training Mental Health First Aid – Youth (MHFA-Y) geven zij vanuit Indigo Preventie in de regio Rotterdam Rijnmond. “Ik denk dat je als docent echt kunt helpen voorkomen dat leerlingen uitvallen met mentale klachten als je er op tijd bij bent. En dat geldt ook voor anderen die veel contact hebben met jongeren zoals hun ouders, maar ook jongerenwerkers en sportinstructeurs.”

Intrinsieke motivatie

Vaak komt een jongere met mentale klachten terecht bij de zorgcoördinator van de school. Anouk denkt dat ook anderen op school een belangrijke rol kunnen spelen bij preventie en signalering: “De docenten en met name de mentor zien de leerlingen het meest en herkennen signalen vaak als eerste.” In november trainde ze een groep docenten in deze vaardigheden: “De docenten waren via de GGD Zuid Holland Zuid bij ons terecht gekomen. Ze waren heel gemotiveerd om mee te doen en stelden concrete vragen. Dat was heel tof. Ze vroegen bijvoorbeeld: Kan ik dit ook toepassen bij het oudergesprek vanavond? Of Ik heb deze leerling al eerder gesproken, daarna lange tijd niet meer. Kan ik dit gebruiken om opnieuw het gesprek aan te gaan? De sfeer was heel open.”

Signaleren

De cursus Mental Health First Aid Youth is speciaal ontwikkeld om signalen van psychische problemen bij jongeren te herkennen en hierover het gesprek aan te gaan: “Cursisten leren signaleren dat een leerling niet lekker in zijn vel zit, ze leren hoe je dat herkent en vooral hoe je het gesprek kunt aangaan door middel van nieuwe gespreksvaardigheden en een stappenplan. Ook leren ze over de meest voorkomende psychische kwetsbaarheden bij jongeren. Een eerste episode van een psychische aandoening komt vaak al voor het 25e jaar voor, daarom is het belangrijk om dit te leren en signaleren en vroegtijdig te herkennen. In een klas zijn er altijd leerlingen waar je zorgen over hebt. Door de nieuwe kennis, vaardigheden en met het actieplan BLIZZ wordt de barrière om het gesprek aan te gaan met deze leerlingen kleiner.”

EHBO bij mentale problemen

“Als kinderen jong zijn volgen sommige ouders kinder-EHBO, gericht op lichamelijke ongelukken en ook op scholen en verenigingen worden EHBO-cursussen gevolgd. Maar aandacht voor het mentale stuk ontbreekt.” Terwijl psychische klachten bij ongeveer een derde van de jongeren voorkomen. Anouk vervolgt: “Het is een hele mooie stap als veel meer leerkrachten kennis hebben over mentale gezondheid. Want ze denken misschien ‘het is maar een fase, het hoort bij de puberteit’. Maar jongeren ervaren hun leven tegenwoordig veel vaker dan vroeger als stressvol. Er zijn veel prikkels en ze staan continu aan. Ook ligt er maatschappelijk nog een taboe op mentale problemen en zeker op suïcide. Ik zou het mooi vinden als docenten in opleiding tijdens hun stage al een MHFA-cursus krijgen. Dan kunnen ze het geleerde direct toepassen in de praktijk.”

Onrustige leerlingen

Docenten hebben het heel erg druk, er ligt al veel op hun bord. Anouk: “Je wordt geen hulpverlener, dat is ook niet jouw taak. Maar het belangrijkst is om van mens tot mens in gesprek te gaan en dat je bij crisis snel en op de juiste manier in actie komt. Dat je leert signaleren en handelen. Ik denk dat het belangrijk is om te beseffen dat de druk in de klas nog groter wordt als je niets met signalen van jongeren doet. Want dan heb je leerlingen die onrustig in de klas zitten, waardoor je nog harder aan het werk moet. Ik zie MHFA, net als kinder-EHBO, als een investering. Niet alleen voor je leerlingen, maar ook voor je eigen kinderen en voor jongeren in je omgeving.”

Anouk Sijbenga is Programmaleider Jeugd en Ontwikkelingspsycholoog bij Indigo Preventie in de regio Rotterdam Rijnmond. Ze geeft trainingen MHFA Standaard (volwassenen) en Jeugd.

De Nederlandse ggz: “Medisch is óók mentaal”

Op donderdag 16 februari debatteerde de Vaste Commissie voor VWS met minister Kuipers en staatssecretaris Van Ooijen over medische preventie. Als het aan de Nederlandse ggz en TOPGGz ligt, moet dit gesprek meer gaan over mentale medische preventie. Dat blijkt uit een Kamerbrief die ze voor het debat schreven en waaraan MHFA Nederland meewerkte. Het gaat daarbij volgens hen om vroegsignalering en ook over preventie in de zorgketen. Tijdens het debat werd ook de relatie met schuldenproblematiek en een schone en gezonde leefomgeving gelegd. Waar iemand woont heeft een grote voorspellende waarde voor hoe (mentaal) gezond iemand is.

Vroegsignalering op sleutelposities

In de Kamerbrief die de Nederlandse ggz voorafgaand aan het debat stuurde, gaat de organisatie in op de mogelijkheden voor vroegsignalering op sleutelposities. Hierbij wordt Mental Health First Aid uitgelicht als voorbeeld. De netwerkorganisatie schrijft: “Vroegsignalering van mentale problematiek is er in de eerste plaats op gericht om medicalisering en verergering van de problematiek en daarmee de noodzaak van inzet van zwaardere (tweedelijns) zorg te voorkomen. Specifiek bij jongeren kan het helpen om vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om later krachtig in het leven te staan.” Volgens de landelijke organisatie van ggz instellingen kan dit de druk op curatieve ggz verlagen en is “laagdrempeliger steun zoals (online) zelfzorg of peersupport nodig om escalatie van problemen te voorkomen”. Ook  schrijven zij dat “het sociale netwerk veel kan betekenen in het helpen voorkomen van problematiek wanneer zij daarvoor de juiste tools in handen hebben”.

Mental Health First Aid

Over Mental Health First Aid schrijven zij onder meer: “Mental Health First Aid (MHFA) richt zich op vroegsignalering van mentale klachten en kan gevolgd worden door iedereen die in zijn nabije omgeving te maken heeft met personen met psychische problemen. De training is wetenschappelijk onderbouwd en helpt ook om de signalerende rol van professionals te versterken. Er is een variant gericht op jeugd (o.a. docenten, jongerenwerk, sportleraren, ouders) en een variant gericht op volwassenen (o.a. openbare veiligheid, gemeentelijke diensten, buurtwerk, zorg en welzijn).

Door het bieden van kennis over de meest voorkomende psychische aandoeningen, het leren herkennen van psychische klachten in de eigen sociale omgeving en door middel van een evidence based methode voor het bieden van hulp bij beginnende of juist verergerende psychische problemen, draagt de cursus bij aan het verkleinen van de handelingsverlegenheid. Deelnemers leren waar en hoe ze eventuele aanvullende (eerstelijns) hulp kunnen inschakelen. De cursus draagt bij aan destigmatisering en aan het verbeteren van het mentaal welbevinden van de Nederlandse samenleving.”

Lees hier het nieuwsbericht van de Nederlandse ggz en de Kamerbrief.

Gemeente Eindhoven zet in op meer begrip voor elkaar in de wijk

Hoe draag je bij aan tolerantie in de wijk en zorg je ervoor dat mensen meer omkijken naar elkaar? Na een succesvolle pilot met het aanbieden van een cursus Mental Health First Aid (MHFA) aan bewoners in het stadsdeel Gestel, zette de gemeente Eindhoven in op een nauwe samenwerking met de gebiedscoördinatoren in andere buurten. Uit onderzoek van het Trimbos Instituut naar de effecten van de training MHFA in Gestel bleek namelijk: Er is meer begrip voor mensen met psychische problemen en een betere leefbaarheid in de wijk. De gemeente Eindhoven heeft de training daarom ook in enkele andere buurten aangeboden.

Cursist MHFA: “Achteraf gezien was ik eigenlijk gewoon veel te voorzichtig met vragen stellen. Als ik hem nu pas had leren kennen had ik waarschijnlijk veel eerder op de man af gevraagd van goh, wat is het probleem nou eigenlijk. En dat deed ik tot deze cursus gewoon niet.”

Herkennen psychische problemen

Mental Health First Aid is ontwikkeld om bewoners beter in staat te stellen om psychische problemen en leed bij anderen te herkennen. Tijdens een pilot in het Eindhovense stadsdeel Gestel concludeerde het Trimbos Instituut dat buurtbewoners en lokale ondernemers hier vaker hulp bieden aan mensen met psychische problemen en zij vaker doorverwijzen naar professionele hulp waar nodig. Ook zijn deelnemers zich na het volgen van de training bewuster van hun eigen (voor)oordelen. In Gestel deden ook buurtpreventieteams mee aan de cursus. Rob Woltinge van de gemeente Eindhoven: “Na het succes in Gestel zijn we gaan kijken in welke andere buurten de training MHFA meerwaarde kan hebben. We deden dit samen met de gebiedscoördinatoren omdat zij de buurten goed kennen.”

Cursist MHFA: “Ik had een aantal mensen waarvan ik dacht daar moet ik wat aan doen. Laatst heb ik een praatje gemaakt met een demente man, die zijn hond aan het uitlaten was. Ik hoorde later dat de partner blij was, want de man bleek de weg even kwijt te zijn. Je wordt alerter en dat is ook de reden geweest dat ik naar mensen toe ben gegaan.”

Bijdragen aan leefbaarheid in de wijk

Mensen met psychische problematiek worden vaak behandeld in de eigen leefomgeving. Velen blijven aan het werk of gaan zodra het kan weer aan de slag. Juist in wijken waar de leefbaarheid een punt van aandacht is, komt psychische problematiek vaker voor. Geregeld spelen daarnaast ook schulden of verslaving. Hoewel veel mensen in Nederland wel eens in aanraking komen met mensen met psychische problemen, weten velen niet wat ze in zo’n geval kunnen doen, of waar mensen terecht kunnen voor hulp. De cursus MHFA helpt bij het herkennen van psychisch leed bij mensen in de omgeving, hen te benaderen, te ondersteunen en te verwijzen naar passende hulp. De cursus zorgt voor meer aandacht voor de omgeving. Het maken van contact en het luisteren zonder oordeel dragen zo bij aan het verbeteren van de leefbaarheid in de wijk.

MHFA mogelijk verplicht op werkvloer in Groot-Brittanië

In Groot-Brittanië is een wet voorgesteld aan het parlement om Mental Health First Aid (MHFA) verplicht aan te bieden op de werkvloer.

Voorkomen mentaal leed

Volgens Tory MP Dean Russell bieden veel organisaties in Groot-Brittannië nu al Mental Health First Aid training aan hun bedrijfshulpverleners, maar is het nog niet wettelijk verplicht. Deze voorgestelde wet zal er toe leiden dat meer mensen signalen van mentale problemen op de werkvloer vroegtijdig herkennen. Ook zegt hij dat het een belangrijke stap is voor het voorkomen van mentaal leed en het verlies van dierbaren.  

Geef je mening!

Wat vind jij? Moet er in Nederland ook meer (politieke) aandacht komen voor preventie en vroegsignalering van mentale problemen? 

Laat een reactie achter op onze social media: Linkedin, Twitter, Facebook, of Instagram.

Mentale gezondheid op de werkvloer

Lees meer over hoe het staat met onze mentale gezondheid op de werkvloer:

Feiten en cijfers: Hoe staat het met onze mentale gezondheid op de werkvloer?

Koningin Máxima bezoekt voorzieningen mentale gezondheid jongeren

Woensdagochtend 25 januari bezocht Hare Majesteit Koningin Máxima, erevoorzitter van MIND Us initiatieven gericht op laagdrempelige hulp aan jongeren in Gemeente Utrecht. In de gemeente zijn diverse voorzieningen voor en door jongeren gestart om hen mentaal gezond te laten opgroeien.

De mentale gezondheid van jongeren stond bij het bezoek centraal en jongeren zaten zelf aan tafel, omdat dat in gesprek gaan over de mentale gezondheid van jongeren niet kan zonder de jongeren zelf.

Wij zijn trots dat ook Mental Health First Aid in deze setting onder de aandacht is gekomen! Het is mooi dat er aandacht is voor de meerwaarde van het trainen van studenten in Mental Health First Aid (MHFA)!

Lees meer over het bezoek van Koningin Máxima: https://mindus.nl/werkbezoek-laagdrempelige-inloopvoorzieningen/

Blue Monday: Donker als je van huis gaat en donker als je weer thuis komt.

Zeker in de wintermaanden heb je vaak minder energie en zit je misschien ook minder goed in je vel. Vandaag, op maandag 16 januari, is het Blue Monday en staan we daar even bij stil.

Tips voor de donkere dagen

Wat kan je doen als jij je even wat minder voelt tijdens de donkere dagen? GZ-psycholoog Najla Edriouch geeft tips:

Ga naar buiten. Ga overdag lekker naar buiten om wat natuurlijk licht mee te pakken. Daglicht opzoeken heeft een extra positief effect wanneer je in de ochtend naar buiten gaat. Wist je ook dat er geluksstofjes vrijkomen tijdens een wandeling? Het is dus een win-win situatie als je een ochtendwandeling toevoegt aan je dagelijkse routine.

Spreek af met vrienden of familie. Veel mensen trekken zich terug als ze niet lekker in hun vel zitten. Maar op de lange termijn kan tijd doorbrengen met je dierbaren helpen om je beter te voelen. Kijk waar jij op zo’n moment behoefte aan hebt. Een avondje spelletjes doen of koken. En misschien is zo’n avondje voor jou ook wel een goed moment om te zeggen hoe je je voelt. 

Zorg voor een goede balans in hoe je je energie verdeelt. Probeer een balans te vinden tussen ‘energievreters’, ‘energiegevers’ en ‘bijkomertjes’. Energievreters zijn activiteiten die ‘moeten’ en energie kosten. In energiegevers moet je energie stoppen maar je krijgt er ook energie van terug. Voorbeelden hiervan zijn muziek maken, creatief bezig zijn of bewegen. Bijkomertjes zijn activiteiten waarbij je even achterover kunt leunen maar waar je geen extra energie van krijgt. Zoals series kijken, op social media actief zijn en gamen.

Kies een piekermoment. Het is goed om je gevoelens toe te staan en stil te staan bij wat je stress geeft. Maar het is niet fijn als het je de hele dag bezighoudt. Kies daarom een vast moment om over je zorgen na te denken. Probeer tijdens je piekermoment na te gaan of er een oplossing is voor de dingen waarover je piekert. Is dit het geval? Maak dan een plan hoe je het wil oplossen. En wie je hierbij eventueel kan helpen. Is er geen oplossing? Zoek dan een manier om te verdragen wat er speelt óf om het los te laten. Je kunt hierbij steun vragen aan je omgeving. Houd altijd in je achterhoofd: extra lang piekeren over dingen die je niet kunt oplossen leidt niet tot een oplossing maar vaak tot extra stress. Stop dus na een kwartier met piekeren en ga iets anders doen.

Deze tips zijn afkomstig van de campagne ‘Aan de praat’. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is deze campagne gestart omdat een kwart van de jongeren bij beginnende mentale klachten niet met iemand praat. Lang niet iedereen zegt dus hoe het écht met hen gaat. En dat is wel belangrijk om je beter te voelen en om de kans op psychische problemen in de toekomst te verkleinen.

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/12/15/mentale-klachten-van-jongeren-moeten-bespreekbaar-worden-juist-in-de-donkere-wintermaanden

De kunst van het luisteren naar jongeren

Het zal je niet ontgaan zijn in de berichtgeving van de afgelopen tijd: De mentale gezondheid van jongeren is de laatste jaren verslechterd. Dit bleek pasgeleden nog uit cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Nog niet eerder gaven Nederlandse jongeren hun leven zo’n laag rapportcijfer als nu: een 7,1. Met name de mentale gezondheid van meisjes in het voortgezet onderwijs baart zorgen. Het percentage meisjes met emotionele problemen steeg in de periode tussen 2017 en 2021 namelijk flink: van 28 naar 43 procent.

Social media als risicofactor?

Verschillende oorzaken dragen bij aan de toename van psychische problemen. Door minder sociale contacten ontstonden in coronatijd gevoelens van angst, verdriet en eenzaamheid. Maar dat is niet de enige verklaring. Ook prestatiedruk die jongeren ervaren speelt mee en juist voor meisjes is regelmatig gebruik van sociale media een risicofactor, blijkt nu uit onderzoek van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Meisjes die vaker op sociale media zitten scoren namelijk beduidend lager op hun mentale gezondheid, toont Chantie Luijten aan in haar promotieonderzoek. Brengen ze veel tijd door op kanalen als Instagram of Snapchat, dan rapporteren ze ook vaker angstklachten of depressieve gevoelens en ook een lager welzijn.

Eerste hulp bij psychische problemen jongeren

Een jongere de kans geven zijn eigen problemen op te lossen is een essentieel onderdeel van het verkrijgen van autonomie en het nemen van verantwoordelijkheid voor zijn eigen leven. Dit hoort bij opgroeien en volwassen worden. Ouders, maar ook leraren en andere personen in de omgeving van de jongere, kunnen daarbij ondersteunen door aanwezig te zijn. Tegelijkertijd is het belangrijk om ook te reageren op emotionele nood van een jongere. Wanneer je de kunst van het luisteren goed verstaat, kun je jongeren steunen in moeilijke tijden. Echt luisteren en aanwezig te zijn zonder te oordelen, zonder direct een oplossing aan te dragen is niet makkelijk, maar valt zeker te leren! In de cursus ‘Eerste hulp bij psychische problemen bij jongeren’ wordt uitgebreid aandacht besteed aan de kunst van het luisteren en hoe je met jongeren het gesprek over psychische problemen aangaat.

Ben je enthousiast om je deze skills eigen te maken? De komende maanden staan er verschillende cursussen Youth MHFA gepland. Kijk op https://bit.ly/3GS0ErZ voor een cursus bij jou in de buurt! Of neem contact op met MHFA Nederland voor de mogelijkheden voor een training op maat.

Leefbaarheid in de wijk verbeteren: start met aandacht voor mentale gezondheid

‘Je buurman heeft te horen gekregen dat zijn contract niet verlengd wordt en is daarover erg boos. Hij praat negatief over zijn werk en je merkt dat zijn stem is dichtgeknepen door emoties. Als je met hem een kopje koffie drinkt, zegt hij ‘dat het altijd misgaat en dat het leven zo geen zin meer heeft.’

Meer mentale problemen in kwetsbare wijk

In kwetsbare wijken komen sociale problemen en geldproblemen problemen vaker voor: meer bewoners van kwetsbare wijken kampen bijvoorbeeld met een laag inkomen of schulden. Een groter deel is eenzaam en er is een hoger risico op angst, depressie en verslaving. Nu de kosten voor energie en boodschappen oplopen, neemt het risico op problemen gerelateerd aan armoede ook toe. Daarnaast is mentale gezondheid van jongeren een onderwerp dat sterk naar voren komt in gemeenten. Gelukkig hebben steeds meer gemeenten aandacht voor kwetsbare wijken en mentale gezondheid.

Rol buurthuizen en wijkbewoners

Sommige gemeenten nemen al het initiatief om te investeren in kwetsbare wijken, zoals de gemeente Den Haag. Coördinator Ashana Pal uit de kwetsbare Haagse wijk Moerwijk vertelt over haar wijk in Trouw: “Eenzaamheid, depressies, maar ook verslavingen zijn hier een groot probleem. Verwarde personen zorgen soms voor overlast. Maar voor sommige mensen is de drempel om hulp te gaan zoeken gewoon te hoog.” Gelukkig kloppen buurtbewoners soms wel aan voor hulp bij Buurtvereniging Bij Betje, waar zij coördinator is. Volgens Pal moet er meer geïnvesteerd worden in eerste hulp bij psychische problemen. De gemeente Den Haag faciliteerde dat Pal een training Mental Health First Aid kon volgen, waarmee ze signalen bij psychische problemen leerde herkennen. “Ik leerde welke vragen ik kan stellen als ik psychische problemen bij iemand vermoed.” Ze vindt het goed dat de training aangeboden wordt: “Het zou goed zijn als meer buurtbewoners deze training kunnen volgen.”

Hoe kan een gemeente mentale gezondheid verbeteren?

Veel gemeenten willen actief met mentaal welbevinden aan de slag. Bijvoorbeeld vanwege de toenemende wachtlijsten in de ggz en de cijfers over psychische gezondheid. Het Loket Gezond Leven geeft informatie over hoe je een integrale aanpak mentale gezondheid inzet. Bijvoorbeeld door voorlichting en educatie, maar ook door signalering van mentale klachten en advies. Het aanbieden van cursussen van Mental Health First Aid is volgens onderzoek van het RIVM, Trimbos Instituut en GGD GHOR Nederland een kansrijke interventie voor het verbeteren van mentale gezondheid. Het past in een integrale aanpak van mentale gezondheid. Al heel aantal gemeenten koos er voor om trainingen van MHFA in te zetten voor het verbeteren van de mentale gezondheid van hun inwoners.  

Psychische klachten van jongeren: “praten is het begin van de oplossing”

Bij jongeren nemen in tijden van onzekerheid en spanning psychische problemen soms toe. Maar veel jongeren vinden het lastig om er over te praten. Omdat ze zich schamen, of omdat ze bang zijn niet begrepen te worden. In het voortgezet onderwijs heeft één op de vijf jongeren angst- of stemmingsproblemen. Stichting Durf te Vragen zet zich in om jongeren te helpen met het herkennen en erkennen van psychische problemen zoals angst, depressie, dwang, trauma of eetproblemen. Hun motto is “Je beter voelen doe je samen”. De stichting biedt voor jongeren begrijpelijke uitleg over psychische klachten en online tests om inzicht te krijgen in wat er aan de hand is.

Stappenplan voor jongeren

Iedereen is wel af en toe somber, bang, boos, verdrietig of niet helemaal tevreden met zichzelf. Dat is normaal. Koningin Maxima schreef pasgeleden een brief aan jongeren, met daarin de volgende boodschap: ‘Niet elke dag hoeft een 10 te zijn. Soms komt je verwachting niet uit. En dat is niet erg. Dat hebben we allemaal. Het leven gaat immers nooit in een rechte lijn.’ Ze adviseert jongeren om over hun mentale problemen te praten met hun naasten.

Want als een jongere zich vaak somber voelt, dan is er misschien meer aan de hand. Wat kun je dan doen? Stichting Durf te Vragen adviseert de jongere: “Neem iemand die dichtbij je staat in vertrouwen. Bijvoorbeeld je vader, moeder, broer zus, opa of oma. Of misschien vind je het fijner om een vriend of vriendin of een leraar om hulp en steun te vragen.” Praten is het begin van de oplossing. Er is ook een stappenplan om hen daarbij te helpen.

Jongere met psychische klachten in je omgeving?

Als je een jongere kent met psychische klachten, probeer er dan ook zelf met hem of haar over te praten. Praten houdt mensen dichtbij en kan een eerste stap zijn naar hulp. Mental Health First Aid (MHFA) biedt de cursus MHFA Youth speciaal gericht op het bieden van hulp aan kinderen en jongeren met psychische klachten. Als je in je omgeving jongeren tegenkomt met psychische problemen, bijvoorbeeld omdat je werkt als onderwijzer, welzijnswerker, of sportcoach, dan kan MHFA Youth handvatten geven om psychische problemen bij jongeren te signaleren, het gesprek aan te gaan en als het nodig is door te verwijzen naar hulp.  

Volg nu ook een Opfriscursus Mental Health First Aid!

Ben jij een cursist van het eerste uur? Vanaf dit najaar biedt MHFA NL een opfriscursus om je kennis en vaardigheden op te halen. De opfriscursus is vertaald naar de Nederlandse situatie en de pilot van de cursus in het voorjaar was een succes! Onze trainers zijn nu ook getraind om deze cursus bij jou in de regio te verzorgen. De opfriscursussen worden op diverse plekken in het land aangeboden.

Inhoud opfriscursus

De opfriscursus bestaat uit 1 dagdeel van 4 uur waarin je je kennis over psychische aandoeningen opfrist. Je gaat actief aan de slag en deelt je ervaringen met andere deelnemers. Je oefent met het MHFA Actieplan en met het aangaan van het gesprek als iemand suïcidale gedachten heeft. Na het afronden van de opfriscursus is je certificaat met 3 jaar verlengd. Ook ontvang je een splinternieuw BLIZZ-kaartje.

Ervaringen

De eerste ervaringen met de opfriscursus zijn goed. In het voorjaar zijn vier pilotgroepen van start gegaan. Zij gingen aan de slag met het nieuwe materiaal. Eén van de deelnemers reageert als volgt: “Wat fijn om met andere MHFA’ers ervaringen te kunnen delen over wat je de afgelopen jaren met het geleerde hebt gedaan. En naast het opfrissen van de oude kennis heb ik ook weer nieuwe opgedaan.” Het is leuk om te zien dat de opfriscursus aansluit bij jullie behoefte. We kijken er naar uit om onze cursisten in deze nieuwe cursus terug te zien!

Meld je aan!

Wil je ook deelnemen aan de opfriscursus? Kijk dan gauw welke mogelijkheden er zijn en meld je aan: https://mhfa.nl/cursus/.

Meer informatie over de opfriscursus vind je hier: https://mhfa.nl/home/opfriscursus/

Vooroordelen en frames over psychische aandoeningen in de media. Welke herken jij?

‘Eens verslaafd, altijd verslaafd‘, of ‘mensen met een psychose zorgen voor overlast’. Twee voorbeelden van vooroordelen over mensen met een verslaving of een psychische aandoening. Stigmatisering van psychische aandoeningen zie je op verschillende manieren terug in onze maatschappij en kunnen erg hardnekkig zijn. Je zie het bijvoorbeeld regelmatig in tv-programma’s, of in het beeldgebruik van (online) magazines. Maar je kunt het ook meekrijgen in je opvoeding of via je sociale omgeving. Vooroordelen beïnvloeden onbewust je eigen gedachten en de manier waarop je naar de wereld kijkt en je gedrag.

Laat je niet beïnvloeden

Vooroordelen hebben we allemaal in meer of mindere mate. Door je bewust te zijn van je eigen vooroordelen, kun je voorkomen dat het je teveel beïnvloedt. Ook als je beter contact wilt maken met mensen met een psychische aandoening dan is dit van belang. Een cursus Mental Health First Aid (MHFA) is dan mogelijk iets voor jou. Hierin leer je over de kenmerken van de meest voorkomende psychische aandoeningen. Ook leer je hoe je met signalen van psychische problemen om kunt gaan en hoe je in zo’n geval kunt handelen. Deelnemers aan een cursus van MHFA hebben naderhand meer kennis over psychische aandoeningen, bieden hulp aan mensen uit hun omgeving met psychische problemen en sturen door naar professionele hulp wanneer dat nodig is. Ook worden vooroordelen en stigma’s door het volgen van de cursus verminderd.

Welke vooroordelen herken jij?

Er bestaan veel bewuste en onbewuste vooroordelen voor over psychische aandoeningen. Samen Sterk Zonder Stigma zette de meest voorkomende frames in de media over psychische aandoeningen op een rij. Welke herken jij?

  1. Gevaar en overlast: Dit frame komt vooral terug in de berichtgeving over personen met verward gedrag en in berichtgeving over incidenten met geweldpleging of ernstige overlast in wijken en buurten. Vaak gaat het dan over mensen met psychosegevoeligheid, persoonlijkheidsstoornissen of verslaving.
  2. Bijzondere talenten: In dit frame wordt het hebben van een psychische aandoening gekoppeld aan bijzondere kenmerken, zoals helderheid van geest of bijzondere creativiteit. Dit frame lijkt aantrekkelijk, maar het is een valkuil: mensen met een psychische aandoening zijn in de praktijk – op de aandoening na – niet anders dan anderen.
  3. Ziek en zielig: Dit frame komt vooral terug in human interest verhalen en interviews met mensen die zelf of in hun omgeving met een psychische aandoening te maken hebben. Vaak gaat het dan over mensen met ernstige vormen van depressie, angststoornissen, eetstoornissen of andere ‘common mental disorders’.
  4. Gewone mensen met een specifiek probleem: Dit is een ‘tegenframe’, ontwikkeld om een alternatief te bieden aan stereotypering en eenzijdige beeldvorming.

Zelfstigma: als je je psychische problemen verbergt voor de buitenwereld

Op basis van ervaringen, je opvoeding, of door beelden die we zien of lezen in de media plaatsen we mensen in ‘hokjes’. Dit noemen we stigmatiseren en gebeurt meestal onbewust. Eén van de nadelen van stigmatiseren is dat het kan leiden tot discriminatie. Iemand met een psychische aandoening wordt dan benadeeld door mensen uit hun omgeving, bijvoorbeeld door hun werkgever of instanties. Een psychische aandoening wordt vaak anders benaderd dan een fysiek probleem of handicap. Onwetendheid, verkeerde informatievoorziening en beelden in de media versterken vooroordelen en houden het in stand.

Wat is zelfstigma?

We kunnen een ander stigmatiseren, maar minder bekend is zelfstigma. Dit houdt in dat iemand vooroordelen heeft over zichzelf en zijn eigen psychische aandoening. Vaak is zelfstigma erg hardnekkig en gaat het gepaard met veel schaamte. Je houdt je psychische aandoening dan angstvallig verborgen voor anderen, omdat je bang bent voor hun oordeel. Vaak gebeurt dit ook onbewust.

Terugtrekken

Iemand die last heeft van zelfstigma vertelt: ‘Ik vertelde dat ik griep had of migraine, maar eigenlijk kon ik de prikkels bij grotere bijeenkomsten niet aan.’ Door zelfstigma en angst voor het oordeel van vrienden, familie en collega’s, zoeken mensen minder snel hulp dan nodig. Ze zijn bang voor negatieve reacties uit hun omgeving. Doordat mensen met een psychische aandoening het vaak lastig vinden om openheid te geven over hun problemen trekken ze zich terug. Dit kan de aandoening  verergeren en het functioneren verder in de weg zitten.

Hoe weet ik of ik last heb van zelfstigma?

Mensen die niet over hun psychische problemen durven te praten dreigen in een isolement te komen. Denk je dat je zelf last hebt van zelfstigma? Doe dan de test van Samen Sterk Zonder Stigma.

Hoe kun je signalen herkennen?

Denk je dat iemand in jouw omgeving last heeft van zelfstigma? Wil je weten hoe je kan handelen en een luisterend oor kan zijn? Lees dan meer informatie over de cursus Mental Health First Aid (MHFA). In de training oefenen we onder andere met gesprekstechnieken en een actieplan. De cursus werd ontwikkeld Australië en wordt over de hele wereld ingezet. De aanpak is wetenschappelijk bewezen effectief.